Overzicht meldingen ontsteking van de hartspier en hartzakje

Bijwerkingencentrum Lareb ontving tot 19 oktober 231 meldingen van ontsteking van de hartspier (myocarditis) en het hartzakje (pericarditis) op 24 miljoen gegeven coronavaccins. Dit zijn bekende zeldzame bijwerkingen van het Pfizer/BioNTech (Comirnaty) en het Moderna vaccin (Spikevax). Mensen die pijn op de borst, benauwdheid of hartkloppingen krijgen na coronavaccinatie, moeten altijd contact opnemen met de huisarts.

UPDATE: inmiddels zijn myocarditis en pericarditis ook opgenomen in de bijsluiters van de coronavaccins van Janssen en Novavax.

Totaal aantal meldingen
Van de 231 meldingen gaat het in 166 keer om pericarditis en in 65 keer om myocarditis. Het gaat over 156 meldingen op het Pfizer/BioNTech vaccin, 38 meldingen op het Moderna vaccin, 21 meldingen op het AstraZeneca vaccin en 15 meldingen op het Janssen vaccin. Bij één melding was het vaccin onbekend. Pericarditis en myocarditis zijn bekende zeldzame bijwerkingen van het Pfizer/BioNTech en het Moderna vaccin , maar niet van het AstraZeneca en Janssen vaccin. Het ging ongeveer even vaak om de eerste als de tweede prik. In de meeste meldingen ging het om jonge mannen.

Ernstige meldingen
Bijna de helft van de 231 patiënten is opgenomen in het ziekenhuis. Een groot deel (60-70%) was hersteld op het moment van melden. Er is één man overleden aan hartproblemen na myocarditis en één man aan hartproblemen na pericarditis. Beiden kregen het Pfizer/BioNTech vaccin en waren rond de 40 jaar. Dat myocarditis of pericarditis optreedt ná vaccinatie betekent niet dat het vaccin altijd de oorzaak is. Het kan ook een andere oorzaak hebben, zoals een (COVID-19) infectie of immuunziekte. Een man en een vrouw (50-55 jaar), beide met myocarditis, zijn overleden ná het Janssen vaccin. Van dit vaccin is het geen bekende bijwerking.

Aantal meldingen hoger dan verwacht
Het aantal meldingen is vergeleken met een schatting hoe vaak myocarditis en pericarditis normaal voorkomt. In meerdere leeftijdsgroepen tot 40 jaar bleek het aantal meldingen hoger dan verwacht bij het Pfizer/BioNTech en Moderna vaccin. Ook bij het AstraZeneca en Janssen vaccin werden in enkele groepen meer meldingen ontvangen dan verwacht. Bij de vergelijking is geen rekening gehouden met een mogelijk verhoogd aantal door COVID-19 en dat artsen nu alerter zijn hierop.

Letten op klachten
Artsen en mensen die gevaccineerd zijn, moeten goed letten op klachten die kunnen wijzen op myocarditis of pericarditis. Klachten zijn bijvoorbeeld: kortademigheid, pijn op de borst en hartkloppingen die soms onregelmatig zijn. Wie deze klachten heeft, moet contact opnemen met een arts. De klachten gaan meestal vanzelf over of zijn met medicijnen goed te behandelen.

Meer onderzoek
Uit onderzoeken blijkt dat het risico op myocarditis en pericarditis door een COVID-19 infectie groter is dan door de vaccins. Er is meer onderzoek nodig om in kaart te brengen hoe vaak deze bijwerkingen voorkomen, na welk vaccin en wie een verhoogd risico heeft op deze bijwerkingen.

Bekijk hier het overzicht van de meldingen (in het Engels).

Lees hier meer over myocarditis en pericarditis na vaccinatie.