ACE-remmers: dikke tong of lip voorbode voor angio/larynxoedeem
ACE-remmers kunnen zwelling (oedeem) van het gezicht en het strottenhoofd veroorzaken [1,2]. De klachten kunnen ook pas na jaren van gebruik ontstaan, spontaan verdwijnen, daarna in ergere vorm terugkomen en ernstige gevolgen hebben [4]. Het is daarom belangrijk deze klachten te herkennen, ook indien deze in eerste instantie mild zijn.
Bijwerkingencentrum Lareb ontving recent een melding van zwelling van het strottenhoofd met fatale afloop. Een man tussen de 50 en 60 jaar gebruikte de ACE-remmer enalapril voor een hoge bloeddruk, dit was zijn enige medicatie. Ongeveer een jaar nadat hij met enalapril gestart was, werd hij acuut benauwd, vanwege zwelling ter hoogte van het strottenhoofd en viel flauw. Zorgverleners reanimeerden de man en probeerden hem tevergeefs te intuberen (inbrengen van een buisje in het strottenhoofd door de mond of neus). Na ongeveer 50 minuten maakten zij met een spoedingreep (tracheotomie) de luchtwegen vrij. Ook diende men medicatie toe om de zwelling tegen te gaan, waaronder (nor)adrenaline en een C1-esteraseremmer. Eenmaal in het ziekenhuis functioneerde meerdere van zijn organen niet optimaal. Uiteindelijk overleed deze patiënt binnen twee dagen nadat hij werd opgenomen aan falen van meerdere van zijn organen. Dit als gevolg van het zuurstoftekort dat was ontstaan door de zwelling van zijn keel.
Achteraf bleek dat deze man eerder, drie maanden vóór deze ernstige reactie, al een dikke tong had. Dit verdween destijds spontaan. Het is onduidelijk of hij toen een zorgverlener raadpleegde voor deze klachten.
Deze melding staat niet op zichzelf. Bijwerkingencentrum Lareb ontving eerder 4 meldingen waarbij ACE-remmers in verband werden gebracht met angio/larynxoedeem met een fatale afloop. Daarnaast zijn er meer dan 150 meldingen van angio-oedeem leidend tot een ziekenhuisopname bij deze geneesmiddelengroep. Ook in de literatuur beschrijft men vergelijkbare meldingen, en geeft men aan dat dergelijke klachten soms pas na jaren van gebruik tot uiting kunnen komen [1-4]. Ook het beeld dat de klachten mild beginnen, spontaan herstellen en daarna in een meer ernstige vorm terugkeren wordt beschreven. Het direct staken van de ACE-remmer en het niet herstarten daarvan is het advies, ook bij milde klachten die spontaan verdwijnen [4].
Geraadpleegde literatuur d.d. 2-9-2016
- Officiële productinformatie (SmPC)
- Informatorium Medicamentorum via KNMP Kennisbank
- Micromedex® Healthcare Series (online). Thomson Micromedex, Greenwood Village, Colorado, USA.
- UpToDate via http://www.uptodate.com/home; ‘ACE inhibitor-induced angioedema’